ظرفیت تولید اوره ایران تا سال ۲۰۳۰ به ۳۰ میلیون تن می‌رسد
به گزارش خبر صنعتی؛ سید جعفر هاشمی مدیر عامل گروه نفت و گاز پارسیان در سومین اجلاس همکاری های ایران و آفریقا با اشاره به اهمیت صنعت پتروشیمی در رشد اقتصادی، اظهار کرد: گروه نفت و گاز پارسیان شامل مجموعه‌ای از پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌هاست که به طور چشمگیری در تولید محصولات پتروشیمی و پالایشی فعال هستند.
هاشمی گفت: “اولین شرکت پتروشیمی کشور در سال ۱۳۴۳ در مجتمع پتروشیمی شیراز در استان فارس تأسیس شد. این شرکت با هدف تولید کودهای شیمیایی، از جمله پایوت و اوره، به بهره‌برداری رسید.”
وی افزود: “امروزه صنعت پتروشیمی ایران با احداث ۱۲ واحد تولیدی در کشور، ظرفیت تولیدی نزدیک به ۱۰ میلیون تن در سال را دارد که سهم ما در مجموعه نفت و گاز پارسیان از این ظرفیت، ۵٫۵ میلیون تن است؛ معادل ۵۸ درصد از کل ظرفیت تولید این صنعت در کشور.”
مدیرعامل نفت و گاز پارسیان همچنین به معرفی شرکت‌های زیرمجموعه این مجموعه پرداخت و تصریح کرد: “شرکت‌های پتروشیمی پردیس، شیراز، کرمانشاه و خراسان از جمله شرکت‌های عمده ما در این حوزه هستند.” وی بر اهمیت توجه به روندهای جهانی و منطقه‌ای در توسعه صنعت پتروشیمی تأکید کرد و خواستار گسترش همکاری‌ها در این زمینه شد.
هاشمی در تشریح وضعیت تولید اوره در سطح جهانی و پیش‌بینی‌های آینده در این حوزه ادامه داد: “در حال حاضر، شش واحد ایجادی و توسعه ای در ایران در حال احداث است که با ظرفیت تولید پنج میلیون تن اوره، به زودی به چرخه تولید وارد خواهند شد و با به بهره‌برداری رسیدن این واحدها، ظرفیت تولید اوره در کشور به نزدیک به ۱۵ میلیون تن خواهد رسید که از این میزان، ۳۵ درصد آن مربوط به گروه نفت و گاز پارسیان است.”
وی همچنین به وضعیت تولید جهانی اوره اشاره کرد و افزود: “میزان تولید اوره در سطح جهانی هم‌اکنون ۲۳۷ میلیون تن است که ۷۰ درصد آن در قاره آسیا تولید می‌شود. مهم‌ترین تولیدکنندگان اوره در دنیا عبارتند از ایران، هند، روسیه، قطر، اندونزی، پاکستان و عربستان سعودی. همچنین، منطقه خاورمیانه بزرگترین صادرکننده اوره به دنیا است و ۷۰ درصد از تولیدات اوره در آسیا، به‌ویژه در کشورهای چین و هند مصرف می‌شود.”
وی در ادامه به پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته در مورد روند رشد تولید جهانی اوره اشاره کرد و گفت: “طبق پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۳۰، تولید اوره در دنیا به حدود ۳۰۰ میلیون تن خواهد رسید. این افزایش عمدتاً در کشورهای روسیه، ایران و هند خواهد بود که بیشترین افزایش ظرفیت تولید اوره در این سه کشور صورت خواهد گرفت. با این حال، به دلیل مسائل زیست‌محیطی، برخی از تاسیسات قدیمی که نتوانند استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت کنند، تعطیل خواهند شد و در شرف تعطیلی هستند.”
هاشمی همچنین به وضعیت نوسانات قیمت اوره در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: “قیمت اوره تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله هزینه خوراک، که عمدتاً گاز طبیعی و زغال‌سنگ است، نرخ محصولات کشاورزی که محصول نهایی اوره هستند و همچنین نرخ انرژی قرار دارد.
وی اضافه کرد: علاوه بر این، سیاست‌های تجاری و اقتصادی کشورها نیز در تعیین نرخ تأثیرگذار است. قیمت اوره در سال‌های گذشته نوسانات زیادی داشته است. از سال ۱۳۹۵ (۲۰۰۶ میلادی) تا سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶، نرخ اوره در حدود ۲۵۰ دلار بود. اما در سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱، قیمت آن به نزدیک ۹۰۰ دلار رسید. پس از آن، با کاهش نرخ انرژی در سطح جهانی، قیمت اوره کاهش یافته و هم‌اکنون در حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ دلار به ازای هر تن است.”
هاشمی تأکید کرد: با توجه به روندهای جهانی و توجه به مسائل زیست‌محیطی، صنعت اوره در ایران و جهان با تغییرات عمده‌ای روبه‌رو خواهد شد و کشورهایی که توانایی بهره‌برداری بهینه از منابع و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی را داشته باشند، در آینده موقعیت بهتری خواهند داشت.
قاره آفریقا ، بازار مهمی برای صنعت اوره ایران است
هاشمی در ادامه سخنان خود در سومین اجلاس آفریقا در ایران، به وضعیت صادرات و واردات اوره در سطح جهانی و همچنین نیاز فزاینده قاره آفریقا به این محصول اشاره کرد و در این باره توضیح داد:”در حوزه صادرات اوره، کشورهایی همچون روسیه، مصر، چین، عربستان، عمان و الجزایر از جمله بزرگترین صادرکنندگان این محصول هستند. در سال ۲۰۱۹، روسیه با صادرات ۷ میلیون تن اوره، پیشتاز بود و پس از آن کشورهای مصر و چین به ترتیب با صادرات ۴.۷ میلیون تن و ۴.۵ میلیون تن قرار دارند. ایران نیز با صادرات ۲.۵ میلیون تن در سال جزو کشورهای صادرکننده اوره قرار دارد.”
هاشمی در ادامه به بازارهای واردکننده اوره اشاره کرد و افزود: “در سطح جهانی، هند به عنوان بزرگترین واردکننده اوره شناخته می‌شود، چرا که این کشور مصرف بالایی دارد و نزدیک به ۱۰ میلیون تن اوره وارد می‌کند. پس از آن، برزیل با ۶ میلیون تن، ایالات متحده، ترکیه، تایلند، استرالیا، مکزیک، فرانسه، بنگلادش و آفریقای جنوبی قرار دارند که واردات اوره آن‌ها به ترتیب از یک میلیون تن به پایین است.”
وی با تأکید بر اهمیت قاره آفریقا در بازار اوره، گفت: “قاره آفریقا با توجه به رشد جمعیت و نیاز فزاینده به محصولات کشاورزی، به شدت به کود اوره وابسته است. این قاره با جمعیت نزدیک به ۱.۳ میلیارد نفر و روند سریع شهرنشینی، نیاز به افزایش تولیدات کشاورزی را به همراه دارد. به همین دلیل، میزان تقاضا برای کود اوره در آفریقا در حال افزایش است.”
هاشمی در ادامه توضیح داد: “شصت درصد از مشاغل در قاره آفریقا وابسته به صنایع غذایی هستند، اما به دلیل کمبود استفاده از محصولات کشاورزی و بهره‌وری پایین، تولید این صنایع در آفریقا با چالش‌هایی مواجه است. بر اساس گزارش فائو، مصرف کود در آفریقا در هر هکتار حدود ۲۰ کیلوگرم است، در حالی که میانگین جهانی این میزان ۱۴۰ کیلوگرم در هر هکتار است. این شکاف در بهره‌وری کشاورزی باعث می‌شود تولید صنایع غذایی در این قاره با مشکلاتی روبه‌رو شود.”
مدیرعامل نفت و گاز پارسیان همچنین به واردات اوره در قاره آفریقا اشاره کرد و گفت: “واردات اوره در آفریقا در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۳ بالغ بر ۲ میلیارد دلار بوده است. کشورهای اتیوپی با ۵۰۰ میلیون دلار، آفریقای جنوبی با ۳۴۰ میلیون دلار، و زامبیا، مالاوی، تانزانیا، ساحل عاج، بنین، سنگال، کنیا، مراکش، موزامبیک و زیمبابوه از جمله بزرگترین واردکنندگان اوره در این قاره هستند.”
هاشمی تصریح کرد: “با توجه به این نیاز فزاینده در آفریقا، ایران می‌تواند با افزایش صادرات اوره، سهم خود را در این بازار مهم جهانی افزایش دهد.”
صنعت اوره در آفریقا با رشد چشمگیر مصرف مواجه است
مدیرعامل نفت و گاز پارسیان، با بیان اینکه ظرفیت تولید اوره در قاره آفریقا به ۷.۷ میلیون تن رسیده است، افزود: “از این ظرفیت، شش و هفت دهم میلیون تن تولید واقعی اوره در آفریقا است. میزان واردات اوره این قاره ۱.۳ میلیون تن و صادرات آن ۵.۱ میلیون تن است.”
هاشمی همچنین به مصرف اوره در آفریقا اشاره کرد و گفت: “میزان مصرف اوره در قاره آفریقا در سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۳ میلیون تن بوده است. پیش‌بینی می‌شود این میزان تا سال ۲۰۲۸ به ۳.۲ میلیون تن برسد، با رشد متوسط سالانه ۶.۶ دهم درصد.”
وی به رشد صادرات اوره از آفریقا نیز اشاره کرد و تصریح کرد: “از نظر ارزش صادرات، آفریقا از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ رشد ۲۰ تا ۲۱ درصدی را تجربه کرده است که در مقایسه با رشد مقدار صادرات که تنها ۲ درصد بوده، اختلاف چشمگیری دارد. همچنین، در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، شاهد کاهش ۴۱ درصدی در ارزش واردات اوره در آفریقا بوده‌ایم که ناشی از نوسانات قیمتی است و این نوسانات تأثیر زیادی بر مصرف اوره در این قاره داشته است.”
هاشمی در ادامه به فاصله‌های لجستیکی در قاره آفریقا اشاره کرد و گفت: “میانگین فاصله لجستیکی در این قاره ۵.۴ کیلومتر است که به‌نظر می‌رسد ایران با موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، مزیت نسبی در حمل و نقل اوره به کشورهای آفریقایی دارد.”
مدیرعامل نفت و گاز پارسیان تاکید کرد؛ با توجه به روند رو به رشد مصرف اوره و ظرفیت‌های موجود در آفریقا، ایران می‌تواند به عنوان یکی از تأمین‌کنندگان اصلی اوره در این بازار نقش پررنگ‌تری ایفا کند.
هاشمی در ادامه به روند صادرات ایران به قاره آفریقا و فرصت‌های پیش‌رو برای تقویت همکاری‌ها در این حوزه پرداخت و اظهار داشت: “در سال ۲۰۲۳، صادرات ایران به کشورهای آفریقایی به بیش از ۱.۳ میلیارد دلار رسید که این رقم شامل صادرات گسترده محصولات پتروشیمی بوده است.
وی افزود: ما معتقدیم که در کوتاه‌مدت می‌توانیم این رقم را شش برابر کنیم و در نتیجه شاهد رشد قابل توجهی در تجارت دوجانبه خواهیم بود.”
هاشمی با بیان این که این صادرات به طور غیرمستقیم و از طریق شرکت‌های خارجی و بازرگانان کشورهای آفریقایی انجام شده است گفت: “نقاط قوت ایران در این حوزه شامل کیفیت بالای محصولات، به‌ویژه در صنعت اوره، است که ضریب جذب مناسبی نسبت به محصولات سایر کشورها دارد.
وی اضافه کرد: همچنین قیمت رقابتی و هزینه‌های پایین حمل‌ونقل نسبت به دیگر کشورهای صادرکننده، از مزیت‌های ایران در بازار آفریقا است که می‌تواند جذابیت بیشتری برای کشورهای آفریقایی ایجاد کند.”
مدیرعامل نفت و گاز پارسیان در ادامه افزود: “افزون بر مزایای اقتصادی، تفاهم‌نامه‌های موجود بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه آفریقا می‌تواند بستر مناسبی برای افزایش سطح تجارت و همکاری‌ها فراهم کند. ایران در این زمینه نه تنها در حوزه محصولات پتروشیمی و اوره بلکه در حوزه خدمات فنی و مهندسی نیز پتانسیل‌های زیادی دارد. ایران از نیروی انسانی با توانمندی بالا برخوردار است که می‌تواند در زمینه نوسازی، بازسازی، و اصلاح فرآیندهای تولید در کشورهای آفریقایی همکاری‌های مشترک را آغاز کند.”
ایران آماده است تا با کشورهای آفریقایی در زمینه سرمایه‌گذاری مشترک، تجارت و لجستیک همکاری کند
وی با تاکید بر آمادگی ایران برای گسترش همکاری‌ها با کشورهای آفریقایی در زمینه‌های مختلف اقتصادی و صنعتی تأکید کرد: “ما آماده‌ایم تا سرمایه‌گذاری‌های مشترکی را با کشورهای آفریقایی در حوزه صنعت انجام دهیم. این همکاری‌ها می‌تواند شامل استفاده از مکانیزم‌های پرداخت پایاپای و همچنین عرضه‌های ملی باشد که به تقویت روابط تجاری کمک خواهد کرد.”
هاشمی همچنین به لزوم همکاری با سازمان‌های منطقه‌ای آفریقا در جهت افزایش صادرات و کاهش هزینه‌های لجستیکی اشاره کرد و گفت: هدف ما کاهش هزینه‌های لجستیکی کشورهای آفریقایی است که می‌تواند به تقویت تجارت دوجانبه کمک کند. همچنین، ما از خط انتقال دیپلماسی اقتصادی کشور برای تسهیل این همکاری‌ها استفاده خواهیم کرد.”
وی همچنین به اهمیت آموزش کشاورزان آفریقایی و کمک به افزایش بهره‌وری تولید محصولات کشاورزی در این قاره پرداخت و افزود: “گسترش و آموزش کشاورزان در کشورهای آفریقایی می‌تواند بهره‌وری محصولات کشاورزی را بالا برده و شرایط بهتری برای استفاده از محصولات فراهم آورد. ایران آمادگی دارد تا با بانک‌های تجاری آفریقایی همکاری نزدیکی داشته باشد و این همکاری‌ها می‌تواند از طریق دفاتر منطقه‌ای ایران در آفریقا انجام گیرد.”
مدیرعامل نفت و گاز پارسیان در ادامه با اشاره به ضرورت توجه به نیازهای تجار آفریقایی، گفت: “ما می‌توانیم با ارائه بسته‌بندی‌های متناسب با درخواست‌های تجار آفریقایی و انعطاف در روش‌ها و شرایط پرداخت، سهم صادرات خود به این قاره را افزایش دهیم و تجارت خود را گسترش دهیم.”
