شرکت پتروشیمی بندرامام، در زمینی به مساحت حدود ۲۷۰ هکتار، در ضلع شمال غربی خلیج فارس در استان خوزستان به فاصله ۱۰۵ کیلومتری جنوب شرقی اهواز و ۸۴ کیلومتری شرق آبادان در شهرستان ماهشهر قرار داد.

این شرکت یکی از بزرگترین شرکتهای پتروشیمی کشور به شمار می رود که در راستای صیانت از محیط زیست با تولید محصولات شیمیایی و پتروشیمیایی متنوع با ارزش افزوده بالا از سوختن گازهای همراه نفت جلوگیری می نماید. این شرکت با دارا بودن سه زنجیره ارزش الفین، آروماتیک و کلر دسترسی به آب های آزاد و اسکله اختصاصی، برخورداری از سرویس های جانبی مستقل و پرسنل متخصص و با تجربه طیف گسترده ای از محصولات پتروشیمیایی را تولید و در
بازارهای داخلی و خارجی عرضه می نماید.
این شرکت در ۷ دوره جایزه تعالی صنعت پتروشیمی در سالیان گذشته شرکت نموده که حاصل آن کسب دو تقدیرنامه ۵ ستاره و ۵ تندیس بلورین گردید، دو بار نیز توسط بنیاد مدیریت کیفیت اروپا EFQM ارزیابی شده که در هر دو دوره گواهینامه ۵ ستاره از این بنیاد دریافت نمود.
به بهانه برگزاری نهمین دوره جایزه تعالی صنعت پتروشیمی، با مدیرعامل خوش فکر این شرکت، جناب آقای دکتر سپهدار انصاری نیک، در مورد ابعاد مختلف جایزه تعالی از دیدگاه ایشان و نیز رویکرد شرکت در زمینه تعالی سازمانی به گفتگو نشستیم که در ادامه به بخشهایی از این گفتگوی یک ساعته پرداخته شده است.
به نظرشما دبیرخانه جایزه تعالی صنعت پتروشیمی بر چه رویکردهایی متمرکز شود که سازمانها با بهره گیری از آن بتوانند جایگاه واقعی خود را در این صنعت به تصویر بکشند؟
به نظر من دبیرخانه باید بر ارزشها، فرهنگ سازمانی و رهبری تمرکز نماید. به عبارت دیگر شاخصهای رهبری و شاخصهای فرهنگ سازمانی و ارزشها را در فرهنگ سازمانهای زیرمجموعه توسعه دهند خود به خود خیلی از ابعاد سازمانی دیگر نیز بهبود خواهند یافت. دبیرخانه جایزه تعالی میتواند به استقرار و ایجاد یک فرهنگ سازمانی خوب نقش بسزایی داشته باشد.
نقش تعالی سازمان در رهبری سازمان از دیدگاه شما چگونه بیان میگردد؟
رهبری سازمان میتواند به ایجاد فرهنگ سازمانی خوب و مستعد کمک نموده و تأثیر بسزایی داشته باشد. رهبری سازمان در بحث توانمندی و همسوسازی منابع انسانی هم بسیار تأثیرگذار است که کارکنان توانمند و همسو در ایجاد و بستر سازمان و فرهنگ سازمانی بسیار موثر و کمک کننده خواهند بود.
مثلا وقتی رهبری توانمند بشود خود رهبری سازمان میتواند ارکان جهت ساز را پایهریزی نموده و در استقرار و تسری ارزشهای سازمانی خیلی موثر عمل کند. اگر فرهنگ سازمانی، فرهنگ مستعدی بشود و فرهنگی باشد که دارای کفایت و پویایی لازم باشد، میتواند عناصر مدل EFQM یا تعالی سازمانی را دریافت و هضم کند و به صورت نتایج در عملکرد سازمان پس بدهد. مثلا یک فرهنگ سازمانی که مبتنی بر مدلهای تعالی یادگیری باشد، یسازمان یادگیرنده را ایجاد می نماید و کارکنان دارای تعهد سازمانی قوی با رویکرد فرایندگرا خواهند بود. اینها همه از عناصر فرهنگ سازمانی است. در آن شرایط تمرکز روی اهداف سازمان آسانتر میشود. اجرای استراتژیها آسانتر میشود، یعنی در بستر فرهنگ سازمانیِ خوب است که میشود مفاهیم مدل تعالی سازمانی را پیش برد. در یک بستر ناهمگون غیرمستعد، نمیتوانیم از مدلی که مبتنی بر اندیشه است بهره مند شویم، چون مدل تعالی، مدلیست که برآیند تفکر و اندیشه بسیاری از پژوهشگران حوزه سازمان است که آزمون خود را پس داده و همینطور بر اساس تجربیات شرکتهای پیشرو و موفقی به وجود آمده که توانستهاند در اکوسیستم جهانی خودشان را موفق نشان بدهند. شما نمیتوانید این مدل آزمون پس داده را در یک سازمان غیر مستعد مستقر کنید. سازمان باید مستعد باشد. استعداد سازمان در
کجاست؟ در فرهنگ سازمانی. فرهنگ سازمانی را چه کسی پایه ریزی میکند؟
با توجه به تغییرات قدرتهای سیاسی در جهان و تاثیرات آن بر کشور و اعمال محدودیتها در فضای کشور ، عملکرد شرکت چگونه بوده است؟ از چه تکنیک و ابزاری استفاده نموده اید که شرایط پایداری برای شرکت رقم بزنید؟
پتروشیمی بندرامام جهت تحلیل محیط کلان خود از مدل PESTEL که اولین المان آن عوامل سیاسی (POLETICAL) می باشد که اکوسیستم سیاسی و ابر روند تحریم در این مدل بررسی و تحلیل می گردد. همچنین در این راستا این شرکت از رویکرد تفکر استراتژیک با تشکیل کمیته بررسی شرایط خاص استفاده می نماید؛ بنابراین تحریمها و فشارهای سیاسی موضوع ناشناختهای نیست. گرچه در کشور ما شدت آن زیاد است. ما با برنامهریزی راهبردی و شناخت پویایی محیطی و تمرکز بر نوآوری، باید بتوانیم استراتژی را متناسب با تغییرات اکوسیستم تغییر دهیم یا اهداف را بازنگری کنیم. از طریق تمرکز بر نوآوری در عرصههای مهم سازمان چه در زمینه تکنولوژی، چه در زمینهی محصول، چه در زمینهی مذاکره، چه در زمینه حتی خود استراتژیها خواهیم توانست بخش زیادی از این فشارها را از بین ببریم. پتروشیمی بندر امام به منظور کاهش ریسک تأمین تکنولوژی، دانش، قطعات و مواد شیمیایی ناشی از تحریم ها؛ به لطف خداوند و همت کارکنان توانمند رویکرد ساخت داخل را با تشکیل دبیرخانه ارتباط و توسعه روابط با شرکت های دانش بنیان ایجاد نموده است و در سال جاری همایشی با عنوان توسعه روابط با شرکت های دانش بنیان با رویکرد نوآوری و حمایت از ساخت برگزار نموده که شرکت های دانش بنیان سراسر کشور امکان حضور در این همایش را داشته اند. لازم به ذکر است بخش R&D ما نیز در این زمینه بسیار فعال است. ما دیدگاه جامعی راجع به آینده داریم. دیدگاهی کل نگر و جامع به آینده برای توسعه پتروشیمی بندر امام تحت عنوان بندر امام نوین که قطعا نیاز است به اکوسیستم و تغییرات آن و همچنین ابرروندهای تأثیر گذار بر فعالیت های شرکت که در مدل تعالی سازمانی EFQM به صورت مفاهیم کلیدی به آن پرداخته شده است، توجه
ویژه ای داشته باشیم که در مدل تعالی سازمانی داشته باشیم.
اگر بخواهیم تعالی سازمان را از زبان شما بشنویم، آنرا چگونه تعریف میکنید؟
من میگویم تعالی سازمانی تمرکزش بر نوآوری و حرکت به آینده است. به نظر من تعالی سازمان برآیند اندیشه و تجربه آگاهان و پژوهشگران حوزه سازمان است به خاطر پیچیدگی سازمان و محیط سازمان. این الگویی است که آزمون خودش را پس داده و تعریف من از تعالی سازمانی این است: برآیند اندیشه و تجربه انسان در عرصه سازمان برای حرکت موفق به سمت آینده.
جوایزی همچون تعالی سازمانی، چگونه می توانند در مسیر رشد ، توسعه و پایداری سازمانها کمک نماید؟
این جوایز، ضمن فرآهم آوردن بستر بهینه کاوی از سازمان های برتر، شرکتها را به مطالعه و بررسی فرآیندها، محیط داخلی و اکوسیستم خود سوق می دهند. از طریق این جایزه می توان شرکتها و سازمانها را در مسیر رشد و توسعه قرار داد همچنین فضای رقابتی و پویایی را بین شرکتها ایجاد می کند و هر چقدر که فرهنگ پویایی را در سازمان ایجاد کنیم سازمان ها به پویایی و چابکی بیشتری دست پیدا خواهند کرد.
ما با یادگیری از مفاهیم تعالی سازمانی بر اساس مدل EFQM، طرح بندرامام نوین را پایهریزی کردیم و در حال حاضر در تلاش هستیم تا تمام جوانب آن را طراحی کنیم که بخش زیادی از آن انجام شده و تماما طرح بندرامام نوین مبتنی بر عناصر و بندهای مدل تعالی سازمانی است.
رویکرد ما به آینده و توسعه محصول است. ما برنامهریزی کردهایم که برای ۵ سال آینده از ۳۱ محصول فعلی به ۴۰ محصول در هر سه زنجیره ارزشی که در بندر امام مسیر آنها موجود است و یک سرمایه گذاری قابل توجهی با تخمین حدود ۲ میلیارد دلار را برنامهریزی کردهایم. توجه به ارکان جهت ساز، شناخت اکوسیستم سازمان، ارزیابی رقبا و توجه به ذینفعان که شامل دولت یا نهادهای حاکمیتی، مشتریان، تأمین کنندگان،
کارکنان و جامعه می باشند، همه این موارد در طرح بندرامام نوین دیده شده اند. بعلاوه در این مسیر بایستی پویایی لازم را داشته باشیم.
ما بندر امام نوین را در ذهن خودمان یک آموختهای از مدل EFQM یا الگوی تعالی سازمانی میبین